Ga naar www.soundfountain.com

Ga naar de beginpagina.

BACK TO MAIN PAGE / GO TO MOBILE VERSION

Met s.s. Groote Beer van de Holland Amerika Lijn naar New York

 

De zee is groen en schuimt
is dan weer zwart
met huizenhoge golven
of is onverwacht rustig
als een stilstaand meer

R.A.B. - 2007

Het bijzondere van varen is, dat - zodra je de haven verlaten hebt en de laatste boei voorbijgevaren bent - je de beslommeringen van de wereld achter je laat. Het is een bevrijding, je beziet de wereld met andere ogen, iets van de notie die nog vele malen sterker bij de ruimtevaarder leeft.

Op een passagiersschip van toen telde de wereld misschien 600 of 1000, of zo'n 1500 mensen, een kleine dorpsgemeenschap, een stadje op zee, met alle comfort, met de bakker, de slager, de wasserij. Voor de passagiers de bioscoop en allerlei ander vermaak, en vooral heel veel en zeer goed eten.

Werkterrein van de bemanning en passagiersdeel waren streng gescheiden. Toch was er altijd wel een waaghals die 's avonds ging passagieren op gevaar af gesnapt te worden, Maurice bijvoorbeeld, met zonnebril op en een fotocamera om zijn nek, en sterke verhalen de dag daarna. Totdat het een keer mis ging, natuurlijk, en hij door de scheepspolitie werd opgepakt.

Foto (C) Holland America Line / Transocean Ship Company

Een ansichtkaart met s.s. Groote Beer van de "Holland America Line". Het was een zogenaamd Victoryship, gebouwd tijdens de Tweede Wereldoorlog. Toch wordt ook wel eens abusievelijk vermeld dat het een Libertyship was.

Beide type schepen werden gebouwd door een van de ondernemingen van Henry J. Kaiser, een onorthodoxe zakenman die later bekend werd door de Kaiser Frazer automobielen. Tijdens de Tweede Wereldoorlog begon hij met de bouw van de schepen die zeer snel geassembleerd konden worden wat nodig was om na verlies de vloot snel weer aan te kunnen vullen.

Na de Tweede Wereldoorlog ging het victoryschip over in Nederlandse handen en werd het gebruikt voor troepentransport in verband met de Politionele Acties in 1947, 1948 en 1949, en vanaf 1952 voor het verschepen van repatrianten en emigranten.

In 1960 werd het schip verkocht aan de Trans-Ocean Steamship Company, op z'n Nederlands: Scheepvaart Maatschappy TRANS-OCEAAN (gevestigd te 's Gravenhage/Den Haag). Administratief viel het schip onder de Holland Amerika Lijn, de HAL.

Toen de lust tot emigreren afnam werd de Groote Beer een schip voor toeristen en vooral voor studenten die van Europa naar de Verenigde Staten reisden. Vaak waren het uitwisselingsstudenten, zoals ook op deze reis in juli 1962. Het alternatief was vliegen met een Lockheed of met zo'n moderne Comet van De Havilland, maar die hadden weinig stoelen en een vliegreis was zeer prijzig.

Foto (c) Rudolf A. Bruil

De Groote Beer deed er zo'n 8 tot 10 dagen over om van Rotterdam naar New York te varen. Modernere boten maakten de overtocht in 6 tot 8 dagen. Het hangt er vanaf of het op rustige zee voor de wind gaat of dat een zware zee met storm en onweer je tegen zit. Midden op de Atlantische Oceaan kwamen we in een flinke storm terecht en het schip maakte een behoorlijke deining. Toen het weer was opgeklaard werden we ingehaald door het moderne passagiersschip s.s. Rotterdam van de H.A.L., de Holland Amerika Lijn.

Foto (c) Rudolf A. Bruil

Tijdens een vrij uurtje na een brandrol op het voordek met Edmond van den Boogert (rechts op de foto) uit Utrecht. Werkstudenten waren we, bedienden algemene dienst. Werken van 6 uur in de morgen tot 's avonds 10 uur: de vloer van de bar van de zwarte schoenvegen van de 's nachts twistende toeristen ontdoen, de bioscoop boenen, als steward bedienen in de onderofficiersmess, enzovoort. Werken met plezier.



DE GROOTE BEER

HET WONDER!!
Wanneer de ontwerper van de "Groote Beer" z'n schepping nog eens tegen zou komen, zou het hem moeilijk vallen om het schip in haar huidige vorm te herkennen. De "Groote Beer" werd in Califonia gebouwd en in augustus 1944 als s.s. "Costa Rica" in de vaart genomen.

Na de oorlog werd het schip door de Nederlandse regering overgenomen, omgedoopt en in 1952 werd ze omgebouwd voor het vervoer van troepen. Voordat ze voor haar tegenwoordige maatschappij "Trans Oceaan" ging varen, werd het schip wederom veranderd en "verfraaid". (...)

Zoals de aanduiding S.S. voor "Groote Beer" het al zegt, heeft het schip een installatie, welke haar d.m.v. stoom voortbeweegt. De machinekamer is uitgerust met een hoge en een lage druk turbine. Nu zegt het woord turbine voor de meesten niet zo heel veel, maar in zijn eenvoudigste vorm is de turbine te beschouwen als een waterrad met holle schoepen, dat niet door water, maar door stoom van hoge snelheid zijn draaiende beweging krijgt. De omwentelingssneldheid hierdoor verkregen, bedraagt voor de hoge druk turbine c.a. 6000 omwentelingen per minuut, en voor de lage druk turbine c.a. 3500 omwentelingen per minuut. Daar deze snelheid voor de schroef veel te hoog is, wordt deze weer gereduceerd door een stelsel van tandwielen, welke de snelheid terugbrengt tot ongeveer 75 a 80 omwentelingen per minuut, afhankelijk van het vermogen dat van de turbine wordt verlangd. De vierbladige schroef, welke het schip voortbeweegt, heeft een diameter van c.a. 6 meter. De schroef is verbonden met de machine door een as van 50 meter lengte en een dikte van 50 cm.

Deze as wordt op zeven plaatsen ondersteund en bestaat uit zeven stukken welke met bouten aan elkaar verbonden zijn. De stoom, die nodig is voor de turbine, wordt opgewekt door twee hoge druk ketels, welke met olie worden gestookt. Het s.s. "Groote Beer" kan ongeveer 1500 ton stookolie vervoeren en het stookolie-verbruik per dag bedraagt ongeveer tussen de 50 en 60 ton. De druk van de stoom bedraagt 32 kg/cm2 en de waterinhoud per ketel 6 ton.

Het water dat zich in de ketel bevindt, is zuiver gedistilleerd water, wat hier aan boord door verdampingsinstallaties uit drink- of zeewater wordt verkregen.

Voor de verlichting en de elektrisch aangedreven werktuigen zijn er nog twee dijnamo's van 300 K.W. elk, die eveneens door turbines worden aangedreven. Tenslotte nog iets over de drinkwater-installatie. Het schip vervoert ongeveer 1500 ton drinkwater en het verbruik per dag varieert van 50 tot 70 ton. Een hoeveelheid dus van ca. 6000 volle emmers. Het slokje water dus ter aanvulling van Uw bierrantsoen of voor het 's avonds wassen van Uw vermoeide zweetvoeten, maakt niet het grootste gedeelte van het verbruik uit. Het hoge verbruik komt hoofdzakelijk voor rekening van de wasserijen en keuken.(...)
C. Oosterling, 2e W.T.K.

Tekst letterlijk overgenomen uit de gestencilde uitgave van ATLANTISCHE SPORTVERENIGING "GROOTE BEER" - Opgericht 19 april 1956. Beschermheer Kapitein C. Rol. Tekeningen: Jef van Exel. Cartoons: Rudy Janssen. REDACTIE: Joop van Kempen, Luc Vriend, Joop Moerenhout. Oplage: 190 EX. Copyright: AHESVE. Lay-out: Joop Moerenhout. 7e JAARGANG NO. 13 - 26 JULI 1962. Verschijnt wanneer het uitkomt.

Foto (c) Rudolf A. Bruil

Op sommige katrollen ontbreken de dikke, stalen kabels die gebruikt werden om aan te meren en vooral om zware ladingen te hijsen. De Groote Beer was verbouwd en deed al jaren geen dienst meer als vrachtschip.
We werden goed verzorgd. Kleren kon je naar de wasserij brengen: overhemden, hemden, broeken, ondergoed, sokken. Voor een paar dubbeltjes werd alles mooi schoon, gesteven en gestreken afgeleverd.
Om aan wal te gaan had je een verlofpas nodig met naam, funktie en uiteraard dat je van s.s. Groote Beer afkomstig was.
We kregen goed te eten. Bijvoorbeeld: griesmeelpap met melk, gebakken ei met spek (ontbijt), kippensoep, gebraden piepkuiken en patat frites (middageten), en gebakken lever met uien, aardappelpuree, gekookte ham, ice cream (avondmaal), en alles wat daar nog bij hoorde. En na het werk - na tienen - dronken we een biertje.
Op zee sliep je als een os. Vooral onderin het voorschip, het E-Dek (E-Deck) waar het schip de grootste deining maakte.

Foto's (c) Rudolf A. Bruil

Onze tocht van Rotterdam naar Hoboken aan de Hudson (tegenover Manhattan) en weerom was een van de laatste reizen die de Groote Beer naar de VS maakte. Een jaar later werd het schip verkocht aan de Griekse rederij Latsis (Latsis Shipping Company). (Rechts het paspoort met de International certificates of Vaccination van de World Health Organisation.)

Elke dag werd De Oceaan Post (uitgave Radio-Holland N.V., Amsterdam) uitgedeeld. Het was een gestencild velletje A4 met het nieuws dat radiografisch door de marconist was opgevangen. Zo bleef je op de hoogte van wat er zich in de verste verte op het land afspeelde. Je las over de onderhandelingen met Indonesië in verband met de toekomst van Nieuw Guinea, over statistieken van criminaliteit, de Telstar satelliet die op 12 juli 1962 gelanceerd was door NASA vanaf Cape Canaveral, over guerilla-acties in Vietnam, over de Tour de France, en wat al niet.

Een aantal berichten uit DE OCEAAN POST van 13, 16 en 18 Juli 1962 - Uitgave Radio-Holland N.V. Amsterdam - "GROOTE BEER" met onderwerpen die toentertijd speelden: Indonesië en Nieuw Guinea, jeugdcriminaliteit in de USA, President John Fitzgerald Kennedy (JFK), de oorlog in Vietnam, de Telstar satelliet, de Tour de France, en de Miss Universe verkiezingen.


De Oceaan Post (uitgave Radio-Holland, Amsterdam)
LONDON PRIVATE AGENCY COPYRIGHT PRESS FROM
PORTISHEAD RADIO

Friday July 13th, 1962:

WASHINGTON - Indonesian and Dutch officials are to resume talks here on the West New Guinea question. Meanwhile fresh military clashes are reported from the disputed territory.
WASHINGTON - People under 18 made up 43 percent of all police arrests for major offenses, including murder, rape and robbery in America last year, an official report says. The serious crime rate was four per minute.

De Oceaan Post (uitgave Radio-Holland, Amsterdam)
LONDON PRIVATE AGENCY COPYRIGHT PRESS FROM
PORTISHEAD RADIO

Saterday, July 14th, 1962:

NEW YORK - A detective left a baseball game, in which he was playing, jumped into the crowd and arrested a wanted man. He turned him over to a patrolman and returned to the field. The police lost 14-13 to the firemen.
WASHINGTON - President Kennedy nominated career diplomat Foy D. Kohler to succeed Llewellyn Thompson as American ambassador to Moscow.
OSLO - The low price of whale oil will mean that only three Norwegian whaling expeditions of 1500 men will take part in the coming antarctic season, compared with six of 4500 men last year.

De Oceaan Post (uitgave Radio-Holland, Amsterdam)
LONDON PRIVATE AGENCY COPYRIGHT PRESS FROM
PORTISHEAD RADIO

Monday, July 16th, 1962:

LONDON - British and American engineers conversed for 55 minutes by telephone beamed through satellite Telstar between Goonhilly and Andover. The transmission and reception, both in America and Britain, were said to be perfect.
SAIGON - An American army helicopter with five Americans and two Vietnamese aboard was shot down by communist guerilla groundfire in the mountainous country near the Laotian border with central Vietnam. The helicopter was on a supply mission and came down in the jungleclad mountainside, 17 miles from the Laotian border.
PARIS - Cycling - France's Jacques Anquetil won the Tour de France cycle race, which ended here Sunday. Belgium's Raymond Poulidor third. British Tommy Simpson sixth. The tour started on June 24 at Nancy and the riders covered 2.655 miles in 22 stages.
WASHINGTON - America's recovery from last year's recession will not be as strong as had been hoped, according to a revised forecast by the commerce department.
MIAMI BEACH - Miss Argentina was chosen Miss Universe 1962 from 93 beauties from all over the world. The winner, 24 year old Norma Nolan from Buenos Aires, is a granddaughter of an Irish farmer immigrant. The 15 semifinalists included miss Canada, miss New Zealand and miss Britain.

Klik hier om nog enkele edities van de OceaanPost te lezen.

Foto's (c) Rudolf A. Bruil

Het Farewell Dinner werd aangeboden door de kapitein van s.s. "Groote Beer", Cornelis Rol. Op het menu:

Shrimps Cocktail, Iced Table Celery - Radishes, Spanish Ripo and Green Olives, Oxtail Clear, Fried Sirloin Steak, Peas Tyrolienne, French Fried Patatoes, Roast Poulet - Montglas, Mixed Compote, Salad with Tomatoes, Irish Dressing, Dinner Rolls - Butter, Farewell Cake, Assorted Fresh Fruit, Coffee.

Foto's (c) Rudolf A. Bruil (Gescande dia's die indertijd met een Kodak Retina IIA kleinbeeldcamera werden genomen.)

NEXT PAGE: NEW YORK

BACK TO MAIN PAGE

TOP

Tekst / Text: Rudolf A. Bruil.
Page first published on the internet on December 25, 2007.
Fotografie / Photography: Rudolf A. Bruil (Kodak Retina 35 mm kleinbeeld camera)
- met uitzondering van de zwart-wit foto van s.s. de Groote Beer en de foto's waar hij zelf op staat.

Copyright 2004-2009 Rudolf A. Bruil

 

REAGEER